Veel mensen in mijn praktijk kampen met een energiegebrek. Een interessant en oh zo herkenbaar thema. Het lastige aan energiegebrek is dat er vaak geen pasklare oplossing voor is, maar dat anderen die pasklare oplossing vaak wel voor je hebben.
Een energiegebrek kan ontstaan met verschillende redenen. De makkelijkste is een lichamelijk probleem: denk aan je schildklier, een gebrek aan vitamines, of een ziekte die al je energie opslurpt. Dit verband wordt des te vaker gelegd als je ook fysieke klachten ervaart. De mensen die ik spreek, hebben al deze fysieke klachten en het energiegebrek al laten onderzoeken en met hen is niets lichamelijk mis. Toch zijn ze moe. Vaak zo moe dat werken niet mogelijk is of, in ieder geval niet volledig. Welke adviezen horen zij van anderen:
Ontspan meer
Ga sporten
Drink een wijntje voor je gaat slapen
Ontbijt met yoghurt en muesli en voeg een flinke schep suiker toe voor energie
Ga meer leuke dingen doen
Als je gaat werken gaat het over
(tegen vrouwen) eet af en toe chocola, dat is goed voor je
Ga gewoon werk zoeken dat je leuk vindt
Deze adviezen uit de maatschappij zal ik onder de loep nemen, want A. wat heb je eraan? En B. sommige zijn sterk af te raden!
Ontspan meer
Ja, ontspanning is gezond. Over het algemeen. Maar je moet niet alleen ontspannen, juist afwisselen van inspanning en ontspanning zorgt voor een goede balans in je energie. Je vertelt zo je lichaam dat het goed is om je in te spannen en daarna weer tot rust te komen. Afhankelijk van jouw situatie moet je inspanning en ontspanning bewust inzetten. Daarnaast weten veel mensen tegenwoordig niet meer wat ontspannen is. Een spelletje spelen op je telefoon kan je fysiek misschien ontspannen (en soms ook niet!) maar het zorgt er ook voor dat je geest op dat moment geen tijd heeft om iets nuttigs te doen. Die gedachten die continue door je hoofd spoken die zijn er niet voor niets. In plaats van ze te negeren met afleiding (schermtijd) kun je er wellicht beter voor kiezen ernaar te luisteren, ze te accepteren en er wat mee te doen. Maak je je veel zorgen, dan garandeer ik je dat je telefoon niet de oplossing is. Het is een kortetermijnoplossing die op de lange termijn veel schade aan kan richten omdat je niet luistert naar jezelf. Ga gewoon even niksen. Staar voor je uit, laat je gedachten gaan (vind je dat moeilijk, ik verzorg voor Career and Live ook masterclasses ‘digital detox‘). Mindfulness of meditatie kan helpen. Het brengt je naar het hier en nu. Maar ook een wandeling maken (laat je telefoon thuis!) of een tochtje op de fiets met niet al te veel inspanning. En als je dan thuiskomt, relax even (zonder telefoon), ga een tijdje liggen en kom werkelijk tot rust. Ook de WC-valuatie is hier handig. Neem op de wc je telefoon niet mee (weet je dat ze daar echt vies van worden). Maar gebruik de rust.
Ga sporten
Dat sporten gezond is kan iedereen beamen, maar dat sporten soms niet gezond is, weet niet iedereen. Zodra je een chronisch energiegebrek ervaart kan sporten daar een negatief effect op hebben, en dan heb ik het over intensief sporten waar je je hartslag flink mee verhoogd. Je lichaam reageert op sport hetzelfde als op stress, je maakt dus meer stresshormonen aan om te kunnen presteren.
Stel dat je de hele dag gewerkt hebt of door andere omstandigheden veel stress (ook gezonde) hebt ervaren en je gaat dan in de avond ook nog intensief sporten, dan blijft je lichaam continu aan staan. Zodra je je ontspanning niet meer kunt vinden (gehaast gevoel, bezig willen blijven, niet in slaap kunnen komen of veel wakker worden ’s nachts), zijn dat tekenen dat je lichaam niet meer weet wanneer het wel en wanneer het niet moet zorgen voor cortisol en je dus eigenlijk continue in de ‘aan-stand’ blijft. Dus ja, sporten is gezond, maar wees voorzichtig met sporten bij een energiegesprek, bouw het langzaam op en luister goed naar je lichaam.
Drink een wijntje voor je gaat slapen
Absoluut niet doen. Alcohol in je bloed moet worden afgebroken, je lichaam is ‘s nachts hard aan het werk dit af te breken in plaats van tot rust te komen. Soms lijkt het of het werkt, omdat je sneller in slaap valt, maar het werkt ècht niet.
Ontbijt met yoghurt en muesli en voeg een flinke schep suiker toe voor energie
Dit advies vond ik bijzonder. Yoghurt met muesli is best gezond, muesli zit boordevol langzame koolhydraten die zorgen voor lang energie en minder snel honger. Maar de suiker moet je echt achterwege laten als je een energiegebrek hebt. Al het gezonde van de muesli doe je teniet door de suiker. Suiker geeft je snel energie en nog sneller behoefte aan meer suiker omdat het zo snel afgebroken wordt. Dit zorgt voor pieken en vooral grote dalen in je energie. Ik ben een groot voorstander van geen suiker, maar ik begrijp dat dit voor veel mensen een zeer grote stap is. Wees je bewust dat je van suiker geen energie krijgt, dat het je vooral energie kost. Stel dat jij een zak drop of reep chocolade hebt opgegeten, voel je je daarna fit en energiek of moe en eigenlijk onvoldaan?
Een excuus is vaak: ja maar koffie zonder suiker vind ik echt niet lekker. Mijn advies: stop met koffie drinken want dat is ook niet goed voor je energiegebrek (houd het bij maximaal drie koppen per dag). Wil je dat niet, dan daag ik je uit een week lang koffie zonder suiker te drinken. Probeer het gewoon.
Ga meer leuke dingen doen
Dit is een advies waar de meeste mensen echt geen bal aan hebben. Duh, als je meer energie had zou je best meer leuke dingen gaan doen, maar je hebt geen energie. De lekkertest werkt hier wel goed, die zou je kunnen inzetten als het gaat om ‘leuke dingen’. Bedenk je of je ‘kwijlend’ zin hebt om iets te doen, of.. is er een andere motivatie? Wees je bewust van wat je ECHT leuk vindt.
Als je gaat werken gaat het over
Ook dit advies is vaak niet zo nuttig. Maar, soms ook wel. Hoewel ik het dan anders zou brengen. Als je moeder (of vader) bent en je hebt de hele dag kindjes om je heen, zou het best eens kunnen dat werken je meer energie geeft dan kinderen opvoeden. Kinderen zijn voor sommige mensen nou eenmaal vermoeiende dan voor anderen. Ze vragen continu om aandacht je bent de hele dag verantwoordelijk en hebt weinig tijd voor jezelf. Weer vraagt een ander soort energie en kan een oplossing zijn. Je hoeft je dan trouwens ook geen slechte moeder te vinden hoor. Je mag in dit geval denken aan de vluchtinstructies in het vliegtuig: zorg eerst voor jezelf en dan pas voor je kind. Een moeder met een enorm energiegebrek is immers ook geen goede moeder, je wordt van weinig energie niet harmonieuzer en rustiger, integendeel.
(tegen vrouwen) eet af en toe chocola, dat is goed voor je
In cacao zitten stoffen die gezond voor je zijn. Verwerkte cacao bevat die stoffen veel minder. En chocolade bevat suiker (zie boven). Wil je de gezonde eigenschappen van cacao gebruiken, kies dan voor raw cacaonips in de muesli. Pure chocolade bevat deze stoffen ook, veel meer dan melkchocolade (minder) en wit (geen). Maar eet met mate. Chocolade is nog steeds niet gezond.
Ga gewoon werk zoeken dat je leuk vindt
Wat zal ik zeggen. Leuk werk zal je meer energie geven dan werk dat je niet leuk vindt, dat klopt. Maar wat ‘leuk werk’ is en wat bij je past is niet altijd zo gemakkelijk. Dit advies is vooral een dooddoener als de persoon in kwestie niet in staat is zijn leven om te draaien. En er kan nog zo veel meer aan de hand zijn. Praten over wat je dwars zit en hoe je erbij zit is wél een goede eerste stap. Met je partner, met vrienden en zeker ook met je manager. Vind je dat moeilijk, je bent niet de enige, lees dit maar eens: werkplezier.